Pebre-d'ase
Satureja montana
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Pebre-d'ai, Isop.
Noms en français : Sarriette des montagnes, Sarriette vivace.
Descripcioun :Lou pebre-d'ai es uno planto redoulènto bèn couneigudo de nòsti mountagno. Trachis souvènt en gròssi mato denso de flour blanco à roso. Flouris pulèu à la fin de l'estiéu.
Usanço :Es proun couneigu "pèr n'en perfuma lei toumo" (O. Madon, op.cit. p.153) o lou boudin. Se fai uno meno de soupo, la "soupo dóu pastre" pèr li proublèmo de digestioun o d'estoumac : "Fasès bouli coume uno infusioun voste pebre-d'ase dins la casseirolo, pièi quant a bouli, arrestas lou fiò, levas voste pebre-d'ase, ié metès la pasta, pièi la pasta pren aquéu perfum" ib. Ei couneigu tambèn pèr èstre acalourant.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Satureja
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Tepiero seco
- Relarg à jóuinis aubret
- Ribo d'aigo
- Roucas
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Satureja montana L., 1753
Rèino-di-prat
Filipendula ulmaria
Rosaceae
Àutri noum : Rèino-dis-Aup, Flour-dal-bial.
Noms en français : Reine des près, Fausse spirée.
Descripcioun :La rèino-di-prat trachis dins li prado umido de mountagno ounte fai de grando e bèllis enflourejado (brout en pinceloun). Meme en mountagno s'atrovo pas d'en pertout au nostre. Li fueio soun coumpausado de 7 à 9 gros fuioun, aquéli de la rouseto souvènt ié soun plus à la flourido.
Usanço :Li flour e fueio sènton bon fresco. Podon servi pèr faire de tè (fueio) e pèr perfuma li dessèrt, li sauco e li bevèndo. S'atrobo dins la planto d'acide salicilico ço qu'abaisso li fèbre (aspirino). Fueio e flour soun encaro diuretico (fan pissa), vulneràri (pèr sougna li plago), astringènto (contro la fouiro), sudorifico (fan susa)...
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Filipendula
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 0,8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à setèmbbre
Liò : Prado umido
- Prado à rousèu
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Filipendula ulmaria (L.) Maxim., 1879
(= Spiraea ulmaria L., 1753 )